فصل چهارم: هيدرومتري و روشهاي آن

سرريزها ( weirs ) :
سرريزها ابزارهاي استانداردي هستند كه يك مقطع كنترل براي اندازه گيري آب بويژه در كانال هاي باز ايجاد مي نمايند . به لبه پائين مقطع تابع ( crest ) و ارتفاع روي تاج را ارتفاع سرريز مي گويند . طول تاج سرريز نيز به درازاي مقطع تاج اطلاق مي شود . مواردي كه در مورد سرريزها بايد مد نظر قرار گيرد عبارتند از :
1- سرريز مي بايست عمود بر جهت جريان نصب شود .
2- سرريز مي بايست نسبت به كف تراز نصب شود تا آب در يك قسمت متمركز نشود .
3- نصب سرريز بايد به گونه اي باشد كه تمام آب از روي تاج سرريز عبور كند و فرار آب از زير سرريز يا كناره ها وجود نداشته باشد .
4- محل اندازه گيري آب بايد در حداقل 3 تا 4 برابر ارتفاع آب روي سرريز باشد .
انواع سرريزها:
سرريزها را از ديدگاه هاي مختلفي تقسيم بندي مي نمايند ، كه ذيلاً به جند مورد و انواع آن اشاره مي شود :
1- تقسيم بندي براساس شكل مقطع :
1- مثلثي
2- دايره اي
3- مستطيلي
4- ذوزنقه اي
5- سهموي

2- تقسيم بندي براساس لبه تيز بودن و يا لبه پهن بودن :
1- لبه تيز ( sharp crested ) : سرريزهائي كه لبه تاج آنها كمتر از 2 ميليمتر ضخامت دارند
2- لبه پهن (Board crested weirs ) : از يك بستر پهن مثل بتون شكيل شده است .
دقت سرريزهاي لبه پهن بيشتر است .
3- تقسيم بندي بر اساس فشردگي جانبي :
- بدون فشردگي : عرض سرريزبا عرض آبراهه يكسان است
- داراي فشردگي جانبي : عرض سرريز كمتر از عرض كانال است لذا حالت فشردگي جريان پيش مي آورد .
سرريزهاي لبه تيز مثلثي ( V – shape sharp crested wier ) :
اين نوع سرريزها كه مقطعي مثلثي داشته و براي اندازه گيري دبي هاي كوچك بكار مي رود بيشترين دقت را در بين سرريزها دارد . سرريزهاي لب تيز مثلثي به نام سرريز تامسون يا V شكل نيز معروف هستند . زاويه اين سرريزها عموماً بين 10 تا 90 درجه در نظر گرفته مي شود ولي گاهي زواياي بيش از 90 درجه هم مورد استفاده مي شود . معادله دبي اين سرريزها به شكل زير است :

كه در آن H ارتفاع آب روي سرريز و cd ضريب ثابتي است .
بنا براين با معلوم بودن زاويه جانبي مي توان گفت :


 

معادله

 زاويه ( درجه )

45
90
120

 

همچنين نگاه كنيد به انواع سرريز...

محاسبه انلاين دبي انواع سرريز
سرريزهاي لبه تيز مثلثي ( V – shape sharp crested wier )

 سرريز لبه تيز مستطيلي بدون فشردگي جانبي ( sharp crested rectangular weirs )  

 سرريز لبه تيز مستطيلي با فشردگي جانبي ( sharp crested weirs with contraction )

 سر ريز لبه پهن مستطيلي ( rectangular broad crested weirs )
سرريز ذوزنقه اي

 سرريز ذوزنقه اي سيپولتي (Cipoletti weir )

 سرريزهاي آبرير يا اوجي ( Ogee weirs )

سرريز تناسبي يا سرريز سوترو (Proportional type or surto)
سرريز سيفوني (Siphon weirs)
سرريز لبه تيز دايره اي با فشردگي جانبي ( Broad crested circular weir )

 توجه:
© به موجب قانون حقوق مولفين، كليه  حقوق مادي و معنوي اين اثر الکترونيکي براي نويسنده  (خدايار عبداللهي) محفوظ است.  هرگونه كپي برداري، نقل قول، تبديل به قالب هاي ديگرو... بدون ذكر منبع ممنوع است. در اختيار گذاشتن  رايگان اين اثر صرفاً  براي استفاده هاي علمي بوده  و توزيع تجاري آن بدون مجوز صاحب اثر غير قانوني مي باشد.                                             


| آغازفصل| فهرست|بازگشت | صفحه اصلي