انواع لايه‌هاي آبدار يا سفره‌ها
در آب زيرزميني در موضوع مهم در مورد سفره آبي وجود دارد. يكي حجم آب موجود در داخل مواد كه به تخلخل تشكيلات سفره بستگي دارد و ديگري ضريب نفوذپذيري مواد كه سرعت حركت آب را كنترل مي‌كند. بر اين اساس چند نوع لايه آبدار وجود خواهد داشت.
1- سفره‌هاي تراوا (Aquifer)
سفره‌هاي تراوا به تشكيلاتي گفته مي‌شود كه در شرايط معمولي آب را از بين خود عبور مي‌دهند و علاوه بر دارا بودن آب قادر به انتقال آب در جهت شيب هيدروليكي است. ضريب نفوذپذيري ذاتي مواد تشكيل دهنده اين سفره‌ها حدود 0.1 و يا بالاتر است.
2- سفره آكي تارد (Aquitard)
اين سفره داراي تشكيلات آبدار ولي با ضريب نفوذپذيري كم است. اگر بين دو سفره تراو يك آكي تارد واقع شود جريان با سرعت كم ارتباط دو سفره را برقرار مي‌كند ولي حفره چاه در آنها آبدهي قابل توجهي را در بر نخواهد داشت.
3- سفره‌هاي آب گريز يا ناتروا (Aquifuge)
اين سفره داراي تشكيلات متصل به هم نيستند و لذا قادر به انتقال آب از يك سمت به سمت ديگر نيستند. اگر بين دو سفره آب زيرزميني يك سفره آبگريز واقع شود ارتباط اين دو سفره با هم قطع خواهد شد. سازند گرانيت معمولاً يك سفره ناتراوا ايجاد مي‌كند.
4- سفره‌هاي نيمه تراوا يا آب بند (Aquiclude)
اين سفره‌ها حالت بينابيني داشته و در تشكيلاتي كه آب را جذب مي‌نمايند و امكان انتقال آن را فراهم نمي‌آورند ايجاد مي‌شود. رس نمونه بارزي از اين نوع سفره‌ها را ايجاد مي‌كند. اين لايه‌ها مقدار قابل توجهي آب ذخيره مي‌كنند ولي در صورتي كه چاهي در آنها حفر شود آب پمپ شده به سادگي از طريق سفره جايگزين نخواهد شد.

 آبخوان خود به سه صورت ديده مي شود :

آبخوان آزاد (Unconfind or water table aquifer ) در سفره‌های آزاد سطح ایستایی ، همان سطح فوقانی منطقه اشباع است. مقدار فشار در سطح ایستایی سفره‌های آزاد برابر فشار اتمسفر است. سطح ایستایی بسته به‌مقدار تغذیه یا تخلیه آن ، آزادانه نوسان می‌کند، زیرا لایه غیر قابل نفوذی در بالای ان قرار ندارد. حالت خاصی از سفره‌های آزاد «سفره‌های معلق» هستند. این سفره‌ها معمولا در داخل منطقه تهویه یا منطقه اشباع نشده خاک و در روی لایه‌های نفوذ ناپذیری که گسترش محدودی دارند، مثلا عدسیهای رسی ، تشکیل می‌شوند. از این سفره‌های مقدار کمی آب و آن هم بطور موقت می‌توان بدست آورد.

 آبخوان محصور (Confind or piezometric surface aquifer ) سفره‌های تحت فشار یا محصور یا آرتزین در محلی تشکیل می‌شود که آب زیرزمینی بوسیله لایه‌ای نسبتا نفوذناپذیر از بالا محدود شود و در نتیجه تحت فشاری بیش از اتمسفر است. علت آنکه در سفره‌های تحت فشار آب از محل خود بالاتر می‌آید آن است که محل تغذیه سفره ، یعنی منطقه‌ای که از طریق آن آب سفره تامین می‌شود، در ارتفاعی بالاتر از سطح فوقانی منطقه اشباع در محل حفر چاه قرار دارد.

در سفره‌های تحت فشار به‌جای سطح ایستایی سطح پیرومتریک را در نظر می‌گیرند و آن عبارت از سطحی فرضی است که در هر منطقه با ارتفاع فشار هیدروستاتیک آب در سفره تحت فشار مطابقت دارد. به زبان ساده‌تر منظور سطحی است که اگر چاهی در هر نقطه از سفره تحت فشار حفر کنیم ارتفاع صعود یا فوران آب چاه را در آن نقطه نشان می‌دهد.



آبخوان نشتي (Leaky aquifer) كه حداقل يكي از سطوح آن واحد 3 و سطح ديگر آن يكي از واحدهاي 1 تا 3 مي باشد.

نوع چهارم واحد آب چينه‌اي يعني آبخوان، از نظر مواد تشكيل دهنده دو حالت دارد :

1- مواد تشكيل دهنده از نوع سازنده هاي سخت يامتصل است، مانند منابع آب آهكي ، ماسه سنگي ، كنگلومرايي و …
2- مواد تشكيل دهنده از نوع سازندهاي سخت نشده يا منفصل است ، مانند منابع آب آبرفتي . ‌آنچه كه از اين پس به نام قوانين حاكم بر جريان آب در محيط متخلخل خواهد آمد مربوط به همين نوع دوم است، گرچه با اعمال يكسري اصلاحات و فرضيات ساده كننده از همين روابط براي نوع اول نيز استفاده مي شود.