|
|||
فصل نهم: آب زير زميني |
|||
ضريب ذخيره (Storativity coefficient)
در يك منشور با قاعده واحد از يك لايه آبدار حجم آبي كه در اثر پائين رفتن و يا
بالا رفتن سطح ايستابي به لايه وارد يا از آن خارج ميشود را ضريب ذخيره لايه آبدار
مينامند. در سفرههاي آزاد عملاً اين ضريب برابر آبدهي ويژه خواهد بود اما در سفرههاي
تحت فشار با بالا رفتن و پائين رفتن سطح سفره همواره پر آب باقي ميماند و صرفاً در
صورت فشرده شدن مواد تشكيل دهنده سفره و يا قابليت اتساع خود آب مقدار بسيار كمي از
سفره خارج شود لذا در اين شرايط ضريب ذخيره متفاوت خواهد بود. ضريب ذخيره در سفرههاي
تحت فشار حدود 0.005 است اما مقدار دقيق آن از آزمايشات پمپاژ محاسبه ميشود ژاكوب
پيشنهاد ميكند كه مقدار ضريب ذخيره از رابطه زير محاسبه شود:
S = ضريب ذخيره
P = تخلخل مواد تشكيل دهنده سفره
H = ضخامت لايه آبدار برحسب متر
γw = وزن مخصوص آب ( N/m39810)
β = عكس مدول الاستيسيته آب يا kw برابر
( N/m 2.1*109)
α = عكس مدول الاستيسيته مواد تشكيل دهنده كه از جدول زير قابل استخراج است :
نوع مواد |
(N/m2) Es |
رس | 40-80 |
شن نرم | 100-200 |
شن- گراول متراكم | 1000-2000 |
سنگهاي ترك خورده | 1500-30000 |
با توجه به مطالب فوق اگر در اثر برداشت آب زيرزميني سطح ايستابي به اندازه ΔH در A مترمربع از سطح سفرهاي با ضريب ذخيره S را داشته باشيم حجم آب خارج شده از سفره برابر خواهد بود با :
Vw = S.A.H
كه در اين معادله Vw حجم آب برحسب مترمكعب ميباشد.
توجه: |