|
|||
فصل نهم: آب زير زميني |
|||
-
نفوذپذيري ذاتي (Intrinsic permeability) يا قابليت نفوذ
نفوذپذيري ذاتي كه با K نشان داده ميشود قابليت محيط متخلخل (Porous media) را در
انتقال سيالات نشان ميدهد. اين خاصيت مستقل از سيال بوده و واحد متداول آن دارسي (برابر
9-10×9.87 سانتيمتر مربع) ميباشد. هرچه ميانه ذرات (سيماني نشده) و
درجه جورشدگي آنها افزايش يابد K نيز افزايش پيدا ميكند.
طبق فرمول دارسي K از رابطه زير محاسبه ميشود:
بنابراين ميتوان گفت كه
نفوذپذيري ذاتي برابر حجم آبي است كه در واحد زمان از سطح مقطع واحد و گرايان
هيدروليكي واحد در دماي 20 درجه
سانتيگراد عبور ميكند. (زيرا با تغيير دما لزجت نيز تغيير ميكند و بر سرعت
اثر ميگذارد).
سه عامل عمده كه بر نفوذپذيري ذاتي اثر ميگذارند عبارتند از:
-
قطر ذرات
نفوذپذيري ذاتي تابعي از مجذور قطر ذرات است. قابليت نفوذ براي ذرات رسي بسيار
كم است. هيزن رابطه زير را براي رابطه بين قطر ذرات و K ارائه نموده است :
d10 برحسب ميليمتر و K برحسب متر
برثانيه ميباشد. شرط استفاده از اين فرمول اين است كه نسبت ضريب يكنواختي d40/d10
كمتر يا برابر 5 باشد.
- سطح ويژه ذرات (Specific surface)
هرچه سطح ويژه ذرات بيشتر باشد آب را با نيروي بزرگتري بسوي خود ميكشد. بطوري
كه ذراتي مانند رس نفوذپذيري ذاتي كمتري دارند.
-درجه حرارت
درجه حرارت با تغيير از جهت مايع بر سرعت و در نتيجه بر نفوذپذيري ذاتي اثر
ميگذارد، در دامنه 10 تا 40 درجه سانتيگراد با دانستن در دماي استاندارد 20 درجه
ميتوان را بصورت زير محاسبه نمود :
توجه: |