فصل هشتم: ابزارهاي زمين آمار
|
|
|||
|
|
فصل هشتم: ابزارهاي زمين آمار |
|
|
| geostatistical tools | |||
مقدمه
ژئواستاتيستيك (geostatistics)
يا زمين آمار علمي است
كه بطور
آماري بر روي داده ها تحليل مكاني انجام مي دهد. در بررسي هاي آمار كلاسيك
نمونه هايي كه از كل جامعه به منظور شناخت آن برداشت مي شوند فاقد اطلاعات مكاني در
فضا بوده و در نتيجه مقدار اندازه گيري شدة يك كميت معين در يك نمونه هيچ گونه
اطلاعاتي در مورد مقدار همان كميت در نمونه گيري به فاصله معين و معلوم در برنخواهد
داشت. در حالي كه در زمين آمار علاوه بر مقدار يك كميت معين در يك نمونه، موقعيت
مكاني نمونه نيز مورد توجه قرار مي گيرد. بدين لحاظ مي توان موقعيت مكاني نمونه ها
را همراه با مقدار كميت مورد نظر يك جا مورد تحليل قرار داد. به عبارت ديگر بايد
بتوان بين مقادير مختلف يك كميت در جامعه نمونه ها و فاصله نمونه ها در جهت
قرارگيري آنها نسبت به هم ارتباطي برقرار كرد. اين ارتباط مكاني (فاصله اي و جهتي)
بين مقدار يك كميت در جامعه نمونه هايي برداشت شده، ممكن است در قالب هاي رياضي
قابل بيان باشد. به اين قالب هاي رياضي ساختار مكاني گفته مي شود.
بنابراين در زمين آمار ابتدا به بررسي وجود يا عدم وجود ساختار مكاني بين داده ها
پرداخته مي شود و سپس در صورت وجود ساختار مكاني تحليل داده ها انجام مي گيرد.
البته ممكن است نمونه هاي مجاور تا فاصله معيني در قالب ساختار مكاني به هم وابسته
باشند، در اين حالت بديهي است كه ميزان تشابه بين مقادير مربوط به نمونه هاي
نزديكتر احتمالاً بيشتر است؛ زيرا در صورت وجود ساختار مكاني، تغييرات ايجاد شده در
يك فضاي معين شانس بيشتري براي تأثير گذاري روي فضاهاي دورتر از خود دارند.
بنابراين از ديدگاه زمين آماري هر نمونه تا يك حداكثر فاصله معين با نمونه هاي
اطراف خود ارتباط دارد. اين فاصله حداكثركه دامنه تأثير ناميده مي شود. داراي
اهمييت فراواني است و در حقيقت نشان دهندة فاصله اي است كه در آن مي توان از
تخمينگرهاي زمين آماري استفاده كرد. با توجه به توضيحات بالا معلوم مي شود كه در
زمين آمار مي توان با استفاده از داده هاي يك كمييت در مختصات معلوم، مقدار همان
كميت در نقطه اي با مختصات معلوم ديگر (واقع در درون دامنه اي كه ساختار مكاني حاكم
است) تخمين زد.
|
|
|
|
|
توجه: